در پی کاهش تقاضای خرید مسکن، تقاضای خرید اوراق تسهیلات مسکن نیز در بازار سرمایه با کاهش شدید روبه رو شد به گونه ای که از ۲۲ نماد اوراق تسه، در ۱۷ نماد، حجم تقاضا زیر ۱۰۰ برگه بوده است.
در حالی که دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی آمار معاملات مسکن در شهریور ماه امسال را اعلام کرد که از ادامه رکود تورمی (کاهش ۳۳ درصدی تعداد معاملات و افزایش حدودا ۷۴ درصدی قیمت مسکن نسبت به شهریور سال گذشته) در ماه جاری خبر می دهد، اوراق تسهیلات مسکن نیز با افتی شدید مواجه شده و قیمت هر برگه تسهیلات مسکن بین ۵۵ تا ۵۸ هزار تومان در نوسان است که سبب شده تابلوی نمادهای تسه (اوراق تسهیلات مسکن صادره از سوی بانک عامل بخش مسکن) و تملی (اوراق تسهیلات مسکن صادره از سوی بانک ملی) در معاملات امروز (شنبه ۷ مهر) در برخی نمادها قرمزپوش باقی بماند. ضمن اینکه قیمت ها در چند نماد نسبت به آخرین معاملات آخرین روز کاری هفته گذشته بازار سرمایه (چهارشنبه ۴ مهر) تا حدودی با افزایش مواجه بوده است.
همچنین از نظر حجم عرضه و تقاضای اوراق تسهیلات مسکن در بازار سرمایه، نمایشگر معاملات افت شدید تقاضای خرید این برگه ها را نشان می دهد به گونه ای که در ۱۷ نماد از ۲۲ نماد اوراق تسهیلات مسکن بانک عامل بخش مسکن (تسه)، حجم فروش برگه ها کمتر از ۱۰۰ برگه بوده است. به گونه ای که تنها در نماد «تسه ۹۷۰۴» (اوراق تسهیلات مسکن صادره در تیر امسال) به عنوان نمادی که بیشتری برگه در معاملات امروز عرضه شد، ۵۰۴ برگه وارد بازار شده است.
اگرچه این شدت کاهش خرید و فروش واحد مسکونی در طول یک ماه، بی سابقه بوده است، اما کارشناسان اقتصاد مسکن در گفت وگو با خبرنگار مهر احتمال تداوم رکود تورمی بخش مسکن در ماه های آتی اما با شیب ملایم قیمتی را پیش بینی کرده بودند.
به گفته کارشناسان بازار مسکن، یکی از دلایل عدم تمایل متقاضیان خرید مسکن به حضور جدی در بازار، جهش قیمتی بیش از ۶۰ درصدی بخش مسکن طی ۶ ماهه نخست امسال است. همین موضوع در کاهش تقاضای خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن نیز مؤثر است؛ به خصوص که سقف این تسهیلات (وام خرید مسکن از محل اوراق تسهیلات) برای زوجین (در تهران) ۱۴۰ میلیون تومان است که پوشش قیمتی آن کمتر از ۳۰ درصد واحدهای مسکونیِ کوچک یا میان متراژ بوده و تأثیر چندانی در افزایش قدرت خرید مسکن خانوارهای پایتخت نشین ندارد.
از همین رو تقاضای خرید اوراق تسهیلات مسکن نیز کمتر شده و از حجم معاملات این برگه ها در بازار سرمایه کاسته شده است.
گفتنی است فرابورس نیز روز پایانی هفته گذشته در گزارشی در خصوص رصد بازار سرمایه و معاملات فرابورس در شهریور اعلام کرد: ارزش مبادلات اوراق تسهیلات مسکن نسبت به شهریورماه سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافت و خریداران و فروشندگان این اوراق یکمیلیون و ۶۵۰ هزار ورقه تسه را بهارزش بیش از یکهزار میلیارد ریال مبادله کردند.
همین موضوع سبب شده تا هم قیمت اوراق تسهیلات و هم حجم معاملات و تعداد برگه های خرید و فروش شده طی یک هفته اخیر روند کاهشی داشته باشد؛ به عنوان نمونه، در حالی که در ابتدای هر ماه که اوراق تسهیلات صادره در ماه گذشته به بازار سرمایه تزریق می شود، گرانترین اوراق تسهیلاتِ صادره در روزهای نخست هر ماه به حساب می آید، در معاملات هفته گذشته این اتفاق رخ نداد و در داد و ستدهای هفته قبل فرابورس، اوراق تسهیلات مسکن صادره در شهریور امسال با نماد «تسه ۹۷۰۶» جزء ارزانترین برگه ها بوده و در کمترین قیمت با نرخ ۵۸ هزار و ۶۳۳ تومان و در گرانترین معامله با نرخ ۶۳ هزار تومان به فروش رسید.
کاهش شدید عرضه و تقاضای اوراق تسهیلات مسکن در معاملات امروز مشهود بود به گونه ای که از مجموع ۲۲ نماد اوراق تسهیلات صادره از سوی بانک عامل بخش مسکن، تنها در ۵ نماد فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر ۹۷ (تسه ۹۷۰۱، تسه ۹۷۰۲، تسه ۹۷۰۳ و تسه ۹۷۰۴) تعداد برگه های عرضه شده بیش از ۱۰۰ فقره و به صورت سه رقمی بود اما در دیگر نمادها کمتر از ۱۰۰ برگه، اوراق تسهیلات مسکن خرید و فروش شده بود. ضمن اینکه تعداد برگه های خرید و فروش شده تسهیلات مسکن صادره در شهریور ۹۷ (تسه ۹۷۰۶) تنها ۴۴ برگه بود.
به نظر می رسد با توجه به کاهش تقاضا، دارندگان این برگه ها نیز کمتر به عرضه اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن در بازار سرمایه روی آورده اند تا شاهد کاهش بیش از پیش نرخ این اوراق نباشند. ضمن اینکه با توجه به کاهش مجدد ساخت و ساز که در ماه های گذشته همزمان با بازگشت رونق به بازار مسکن، میزان تقاضای پروانه ساختمانی نیز افزایش یاقته بود، در حال حاضر شاهد کم شدن تقاضای خرید انبوه برگه های تسهیلات مسکن از سوی سازندگان و انبوه سازان در بازار سرمایه هستیم که این موضوع در کاهش حجم معاملات نیز مؤثر است.
در معاملات امروز اوراق تسهیلات مسکن تنها در ۲ نماد مهر ۹۵ (تسه ۹۵۰۷) و مرداد ۹۶ (تسه ۹۶۰۵) قیمت این اوراق در بازه قیمت ۵۵ هزار تومان بود و در سایر نمادها در بازه ۵۶ تا ۵۷ هزار تومان قرار گرفت.
همچنین اوراق تسهیلات صادره از بانک ملی نیز اگرچه در معاملات امروز فرابورس عرضه نشد، اما در معاملات دور روز پایانی کاری هفته گذشته در ارزانترین برگه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای اوراق تسهیلات مسکن صادره در اسفند ۹۶ (تملی ۶۱۲) و در گرانترین برگه نیز برای اوراق تسهیلات مسکن صادره در تیرماه امسال (تملی ۷۰۴) با قیمت ۵۹ هزار و ۴۰۰ تومان معامله شد.